Heel veel mensen die ik vraag waarom hun relatie is stukgelopen geven als antwoord dat ze te veel gegeven hebben. Maar dat je geeft in een relatie lijkt me in eerste instantie niet zo verkeerd. Sterker nog, ik denk dat het een onmisbaar fundament onder een relatie is. Maar wanneer is dat geven dan te veel?
Ik zou zelf niet zo gauw zeggen dat ik te veel gegeven heb. Ik heb eerder te veel genomen, in de zin dat ik te veel over mijn kant heb laten gaan. Gemeenschappelijk daarin is evenwel dat we over onze grenzen hebben laten gaan.
Er zijn verschillende redenen waarom je te veel zou kunnen geven.
Een heel belangrijke: omdat je het zo geleerd hebt. Laatst kwam ik een woord tegen, wat ik heel lang niet had gehoord, maar waarmee ik als kind ben doodgegooid: opofferen, je moest jezelf opofferen, eerst aan de ander denken etc. Hoe anders is het huidige credo: zorg eerst voor jezelf, pas dan kan je goed voor anderen zorgen. Je bent de hoofdverantwoordelijke voor je eigen welzijn. Het klinkt heel egoïstisch, maar het lijkt me uiteindelijk wel zo gezond. Het betekent namelijk ook dat je niet moet verwachten dat de ander je gelukkig maakt. Pas dan kan je in volle openheid in een relatie staan.
Een tweede reden waarom je te veel kunt geven is wanneer je denkt dat dat nodig is om de relatie in stand te houden. Dat je bang bent de ander daardoor te verliezen. Dat lijkt me heel ongezond, en ook niet zo fijn voor de relatie die je in stand probeert te houden. Het gaat ten koste van de openheid, en er is ook grote kans dat je wrok gaat opbouwen.
Hoe houdt je nu in de gaten of je niet te ver gaat met geven. Een belangrijk criterium is of je er nog wel plezier aan beleeft om het de ander naar het zin te maken. Zo gauw je irritatie voelt moet je oppassen. Als je single bent (ook dan kan je te veel geven) of een LAT-relatie hebt, is dat een heel hanteerbaar richtsnoer, dan moet je op zo’n moment stoppen met geven. (Ook al is dat best wel moeilijk). Maar als je een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid hebt, een huishouden en mogelijk ook nog kinderen, en je hebt het gevoel dat het evenwicht tussen geven en nemen verstoord is, dan is dat niet zo’n voor de hand liggend recept. Je kunt de boel niet zo maar in het honderd laten lopen.
Je moet dan allereerst eerlijk kijken of er geen diepere oorzaken voor je wrevel aanwijsbaar zijn, bijvoorbeeld een onbevredigende seksuele relatie. Die is vaak heel moeilijk bespreekbaar, waardoor het ongenoegen daarover zich uit op terreinen waarover het wat gemakkelijker communiceren is, zoals het buiten zetten van de vuilnis. Het lijkt me duidelijk dat je in zo’n geval iets anders te doen hebt dan soebatten over kliko’s.
Zijn er geen verborgen oorzaken dan moet je bovenal zien te voorkomen dat je in wrok terecht komt. Dat heb je in principe zelf in de hand. Wrok ontneemt je het zicht op positieve aspecten van de relatie, maakt een vruchtbare communicatie over de problemen vrijwel onmogelijk en richt vooral schade bij jezelf aan (je hebt er zelf de meeste last van). Verdriet is prima, (maar niet als je het als chantagemiddel inzet: “Kijk eens hoe ongelukkig jij me maakt!”)